Zezwala się na dokonywanie w kraju, między rezydentami, rozliczeń w euro, w zakresie: 1) środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249 o zmianie ustawy o pomocy społecznej 1. Art. 1. W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm. 2 ) wprowadza się następujące zmiany: 1) po art. 5 dodaje się art. 5a w brzmieniu: "Art. 5a. Prawo do świadczeń w formie interwencji kryzysowej, schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz Na podstawie art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 i Nr 203, poz. 1351) zarządza się, co następuje: § 1. Rozporządzenie określa: 1) zakres informacji dotyczących składu i właściwości komunalnych osadów ściekowych; 2) wzór formularza do sporządzania i przekazywania Wysokość rocznych dotacji celowych, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm. 8)), przekazywanych z budżetu państwa na realizację zadań, o których mowa w art. 45 ust. 2 pkt 7, jest ustalana w ustawie budżetowej w części budżetu państwa, której gruntów rolnych i le śnych z 3 lutego 1995r. (Dz.U. nr 16, poz.78), znowelizowana 22 maja 1997r. (Dz.U. nr 60, poz.370), a w szczególno ści Art. 4: 18) rekultywacja gruntów – rozumie si ę przez to nadanie lub przywrócenie gruntom zdegradowanym albo zdewastowanym warto ści u żytkowych lub jawaban tebak gambar level 3 no 12. Bardzo często gdy czytamy artykuły lub książki o tematyce prawnej możemy się spotkać z zapisem kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93). Co nam to mówi i do czego jest potrzebne? Dzięki takiemu zapisowi wiemy kiedy uchwalona była dana ustawa. W wypadku kodeksu cywilnego jest to 23 kwietnia 1964 r. Data podawana zaraz za tytułem ustawy jest datą jej uchwalenia, a nie publikacji w Dzienniku zapis 64, Nr 16, poz. 93 wskazuje gdzie szukać danej oficjalnym publikatorem ustaw w Polsce jest Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polski. Znajdujące się tam ustawy są jedynymi obowiązującymi w naszym kraju. Dlatego szukając ustawy warto sięgać właśnie do Dziennika zapis pokazuje w którym publikatorze należy szukać kodeksu. Skrót „Dz. U.” wskazuje na Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polski. Innnym oficjalnym publikatorem jest Monitor Polski, czyli Dziennik Urzędowy Rzeczpospolitej Polskiej "Monitor Polski. Publikowane są w nim akty prawne będące źródłami prawa wewnętrznie obowiązującego. Są to zarządzenia Prezydenta RP, uchwały Rady Ministrów itp.. Monitor Polski skrótowo oznacza się " po skrócie " cyfra 64, wskazuje na rok z którego pochodzi Dziennik. W tym wypadku jest to rok 1964. Następnie podany jest numer Dziennika Ustaw (16) i pozycja na której znajduje się ustawa (93).Zapis taki jest ogólnie przyjęty. Pozwala w szybki i skuteczny sposób zlokalizować ustawę w Dzienniku Dzienniku Ustaw nie publikuje się ustawodawstwa Unii Europejskiej, również tych wspólnotowych aktów prawnych, które obowiązują serwis: Kodeksy Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa reguluje zasady ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji i poprawiania wartości użytkowej gruntów. Art. 2. 1. Gruntami rolnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty: 1) określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne, 2) pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa, 3) pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu, 4) pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych, 5) parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi, 6) pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych. 7) pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa, 8) zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa, 9) torfowisk i oczek wodnych, 10) pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych. 2. Gruntami leśnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty: 1) określone jako lasy w przepisach o lasach, 2) zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej, 3) pod drogami dojazdowymi do gruntów leśnych. 3. Nie uważa się za grunty rolne gruntów znajdujących się pod parkami i ogrodami wpisanymi do rejestru zabytków. Art. 3. 1. Ochrona gruntów rolnych polega na: 1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne, 2) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej. 3) rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze, 4) zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych. 2. Ochrona gruntów leśnych polega na: 1) ograniczaniu przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze, 2) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej, 3) przywracaniu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej, 4) poprawianiu ich wartości użytkowej oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności. Art. 4. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) gruntach bez bliższego określenia – rozumie się przez to grunty rolne i leśne, 2) budynkach i urządzeniach służących wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu – rozumie się przez to budynki i urządzenia służące przechowywaniu środków produkcji, prowadzeniu produkcji rolniczej, przetwarzaniu i magazynowaniu wyprodukowanych w gospodarstwie produktów rolniczych, 3) osobach – rozumie się przez to osobę fizyczną lub prawną albo jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, 4) właścicielu – rozumie się przez to również posiadacza samoistnego, zarządcę lub użytkownika, użytkownika wieczystego i dzierżawcę, 5) wójcie – rozumie się przez to również burmistrza lub prezydenta miasta, 6) przeznaczeniu gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne – rozumie się przez to ustalenie innego niż rolniczy lub leśny sposobu użytkowania gruntów rolnych oraz innego niż leśny sposobu użytkowania gruntów leśnych, 7) warstwie próchnicznej – rozumie się przez to wierzchnią warstwę gleby o zawartości powyżej 1,5% próchnicy glebowej; miąższość tej warstwy określa się w decyzji, o której mowa w art. 11 ust. 1, 8) glebach pochodzenia organicznego – rozumie się przez to wytworzone przy udziale materii organicznej, w warunkach nadmiernego uwilgotnienia, gleby mułowe, torfowe, murszowe i murszowate, 9) glebach pochodzenia mineralnego – rozumie się przez to inne gleby niż wymienione w pkt 8, 10) oczkach wodnych – rozumie się przez to naturalne śródpolne i śródleśne zbiorniki wodne o powierzchni do 1 ha, nie podlegające klasyfikacji gleboznawczej, 11) wyłączeniu gruntów z produkcji – rozumie się przez to rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowanie gruntów; nie uważa się za wyłączenie z produkcji gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3, jeżeli przerwa w rolniczym użytkowaniu tych obiektów jest spowodowana zmianą kierunków produkcji rolniczej i trwa nie dłużej niż 5 lat, 12) należności – rozumie się przez to jednorazową opłatę z tytułu trwałego wyłączenia gruntów z produkcji, 13) opłacie rocznej – rozumie się przez to opłatę roczną z tytułu użytkowania na cele nierolnicze lub nieleśne gruntów wyłączonych z produkcji, w wysokości 10% należności wyrażonej w tonach ziarna żyta lub w m3 drewna tartacznego iglastego, uiszczaną: w razie trwałego wyłączenia – przez lat 10, a w przypadku nietrwałego wyłączenia – przez okres tego wyłączenia, nie dłużej jednak niż przez 20 lat od chwili wyłączenia tych gruntów z produkcji, 14) obszarach szczególnej ochrony środowiska lub strefie ochronnej – rozumie się przez to obszary szczególnej ochrony środowiska lub strefy ochronne określone w przepisach o ochronie i kształtowaniu środowiska, 15) utracie albo ograniczeniu wartości użytkowej gruntów – rozumie się przez to całkowity zanik albo zmniejszenie zdolności produkcyjnej gruntów, 16) gruntach zdegradowanych – rozumie się przez to grunty, których rolnicza lub leśna wartość użytkowa zmalała, w szczególności w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych albo wskutek zmian środowiska oraz działalności przemysłowej, a także wadliwej działalności rolniczej, 17) gruntach zdewastowanych – rozumie się przez to grunty, które utraciły całkowicie wartość użytkową w wyniku przyczyn, o których mowa w pkt 16, 18) rekultywacji gruntów – rozumie się przez to nadanie lub przywrócenie gruntom zdegradowanym albo zdewastowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych przez właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb, umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg, 19) zagospodarowaniu gruntów – rozumie się przez to rolnicze, leśne lub inne użytkowanie gruntów zrekultywowanych, 20) drogach dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych – rozumie się przez to drogi zakładowe prowadzące do gospodarstw rolnych i leśnych oraz drogi wiejskie w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, 21) urządzeniach turystycznych – rozumie się przez to parkingi, pola biwakowe, wieże widokowe, kładki, szlaki turystyczne (ścieżki dydaktyczne) i miejsca widokowe, 22) planie urządzenia lasu – rozumie się przez to plan urządzenia lasu, określony w przepisach o lasach, 23) typie siedliskowym lasu – rozumie się przez to jednostkę klasyfikacji siedlisk leśnych, stosowaną w planie urządzenia lasu, 24) inwestycji – rozumie się przez to budowę, jak również modernizację budowli lub urządzeń, które wymagają wyłączenia gruntów z produkcji, 25) zakładzie przemysłowym – rozumie się przez to osobę, której działalność może powodować utratę lub ograniczenie wartości użytkowej gruntów, 26) działalności przemysłowej – rozumie się przez to działalność nierolniczą i nieleśną, powodującą utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów. 27) przepływie nienaruszalnym – rozumie się przez to przepływ minimalnej ilości wody, niezbędnej do utrzymania życia biologicznego w cieku wodnym. Art. 5. Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, właściwym w sprawach ochrony gruntów rolnych jest kierownik rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej, a gruntów leśnych – dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, z wyjątkiem obszarów parków narodowych, gdzie organem właściwym jest dyrektor parku. Rozdział 2 Ograniczanie przeznaczania gruntów na cele nierolnicze i nieleśne Art. 6. 1. Na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczać przede wszystkim grunty oznaczone w ewidencji gruntów jako nieużytki, a w razie ich braku – inne grunty o najniższej przydatności produkcyjnej. 2. Przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów związanych z działalnością przemysłową, a także innych obiektów budowlanych należy stosować takie rozwiązania, które ograniczają skutki ujemnego oddziaływania na grunty. Art. 7. 1. Przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporządzonym w trybie określonym w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym. 2. Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne: 1) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I–III, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha – wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, 2) gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa – wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa lub upoważnionej przez niego osoby, 3) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas IV, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 1 ha, 4) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas V i VI, wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, oraz torfowisk i oczek wodnych, jeżeli mają być przeznaczone na cele budowy zbiorników wodnych, eksploatacji złóż kopalin, budowy dróg publicznych lub linii kolejowych, 5) pozostałych gruntów leśnych – wymaga uzyskania zgody wojewody. 3. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2 pkt 1–5, następuje na wniosek zarządu gminy. Do wniosku dotyczącego gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa zarząd gminy dołącza opinię dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a w odniesieniu do gruntów parków narodowych – opinię dyrektora parku. 4. Do wniosku dotyczącego gruntów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, wojewoda dołącza swoją opinię i przekazuje wniosek odpowiedniemu ministrowi w terminie do 30 dni od chwili złożenia wniosku przez zarząd gminy. 5. Organ wyrażający zgodę, o którym mowa w ust. 2, może żądać złożenia wniosku w kilku wariantach, przedstawiających różne kierunki projektowanego przestrzennego rozwoju zabudowy. Art. 8. Przepisów art. 7 nie stosuje się do okresowego wyłączania gruntów z produkcji, związanego z podjęciem natychmiastowych działań interwencyjnych wynikających z klęsk żywiołowych lub wypadków losowych. Art. 9. 1. Zasady zaliczania lasów do lasów ochronnych określają przepisy o lasach. 2. W lasach ochronnych mogą być wznoszone budynki i budowle służące gospodarce leśnej, obronności lub bezpieczeństwu państwa, oznakowaniu nawigacyjnemu, geodezyjnemu, ochronie zdrowia oraz urządzenia służące turystyce. 3. W przypadkach uzasadnionych ważnymi względami społecznymi i brakiem innych gruntów lasy ochronne mogą być, po uzyskaniu w trybie art. 7 ust. 2 zgody Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, przeznaczone na inne cele niż określone w ust. 2. Art. 10. 1. Wniosek, o którym mowa w art. 7 ust. 4, powinien zawierać: 1) uzasadnienie potrzeby zmiany przeznaczenia gruntów, o których mowa w art. 7 ust. 2, 2) wykaz powierzchni gruntów, o których mowa w pkt 1, z uwzględnieniem klas bonitacyjnych gruntów rolnych i typów siedliskowych gruntów leśnych, 3) ekonomiczne uzasadnienie projektowanego przeznaczenia, uwzględniające w szczególności: a) sumę należności i opłat rocznych za grunty projektowane do przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne, b) przewidywany rozmiar strat, które poniesie rolnictwo i leśnictwo w wyniku ujemnego oddziaływania inwestycji lokalizowanych na gruntach projektowanych do przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne. 2. Do wniosku powinna być dołączona mapa gminy lub miasta, z oznaczeniem gruntów zabudowanych, z wyjątkiem gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2 pkt 1, klas bonitacyjnych gruntów rolnych i typów siedliskowych gruntów leśnych oraz granic gruntów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wykonana w skali takiej jak mapa planu zagospodarowania gminy lub miasta. W odniesieniu do gruntów leśnych mapa stanowiąca załącznik do wniosku zawiera treść mapy gospodarczej lasów. 3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, dotyczący gruntów o obszarze ponad 10 ha na cele inwestycji górniczych, powinien zawierać oprócz danych określonych w ust. 1 i 2 także wariantowe rozwiązania w zakresie rekultywacji i zagospodarowania gruntów w trakcie i po zakończeniu działalności przemysłowej, określające dla każdego wariantu koszty rekultywacji i zagospodarowania oraz straty, które poniesie rolnictwo i leśnictwo. 4. Organ wyrażający zgodę, o którym mowa w art. 7 ust. 2, może w szczególnie uzasadnionym przypadku odstąpić od wymogu przedkładania uzasadnienia ekonomicznego oraz rozwiązań wariantowych, o których mowa w ust. 3. Rozdział 3 Wyłączanie gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej Art. 11. 1. Wyłączenie z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego, zaliczonych do klas I, II, III, lIla, lllb, oraz użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2–10, oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne – może nastąpić po wydaniu decyzji zezwalających na takie wyłączenie. W decyzji określa się obowiązki związane z wyłączeniem. 2. W odniesieniu do gruntów wchodzących w skład parków narodowych decyzje, o których mowa w ust. 1, wydają dyrektorzy tych parków, z zastrzeżeniem art. 7 ust. 5. 3. Decyzje, o których mowa w ust. 1 i 2, dotyczące gruntów wymienionych w art. 8, mogą być wydane po dniu faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji. 4. Wydanie decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. 5. Osoba ubiegająca się o wydanie decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, celem wydobywania torfów jest obowiązana przedstawić właściwemu organowi następujące dokumenty: 1) dokumentację określającą położenie, powierzchnię i miąższość torfowiska oraz rodzaj występującego tam torfu, 2) projekt eksploatacji, uwzględniający podział na etapy i termin jej zakończenia, 3) projekt rekultywacji torfowiska i termin jej zakończenia, 4) ocenę wpływu eksploatacji torfowiska na środowisko przyrodnicze, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej. 6. Nie wymaga się decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, jeżeli grunty rolne mają być użytkowane na cele leśne. Art. 12. 1. Osoba, która uzyskała zezwolenie na wyłączenie gruntów z produkcji, jest obowiązana uiścić należność i opłaty roczne, a w odniesieniu do gruntów leśnych – także jednorazowe odszkodowanie w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z Właściciel, który w okresie 2 lat zrezygnuje w całości lub w części z uzyskanego prawa do wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej, otrzymuje zwrot należności, jaką uiścił, odpowiednio do powierzchni gruntów nie wyłączonych z produkcji. Zwrot uiszczonej należności następuje w terminie do trzech miesięcy od dnia zgłoszenia rezygnacji. 3. W razie zbycia gruntów, co do których wydano decyzje, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2, a nie wyłączonych jeszcze z produkcji, obowiązek uiszczenia należności i opłat rocznych ciąży na nabywcy, który wyłączył grunt z produkcji. Zbywający jest obowiązany uprzedzić nabywcę o tym obowiązku. 4. W razie zbycia gruntów wyłączonych z produkcji, obowiązek uiszczania opłat rocznych przechodzi na nabywcę. Zbywający jest obowiązany uprzedzić o tym nabywcę. 5. Wysokość jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu stanowi różnicę między spodziewaną wartością drzewostanu w wieku rębności, określonym w planie urządzania lasu, a wartością w chwili jego wyrębu. W drzewostanach młodszych, w których nie można pozyskać sortymentów drzewnych, odszkodowanie to stanowi wartość kosztów poniesionych na założenie i pielęgnację drzewostanów. Zasady ustalania odszkodowania określa Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. 6. Należność pomniejsza się o wartość gruntu, ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej miejscowości w obrocie gruntami, w dniu faktycznego wyłączenia tego gruntu z produkcji. 7. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntów rolnych wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1, 3 i 5 wynosi: Grunty orne i sady, pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi Łąki i pastwiska trwałe, pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi klasa równowartość ton ziarna żyta klasa równowartość ton ziarna żyta wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego I 750 Ł i Ps I 750 II 650 Ł i Ps II 620 lIla 550 Ł i Ps III 500 lllb 450 wytworzone z gleb pochodzenia organicznego IVa 350 Ł i Ps IV 300 IVb 250 Ł V 250 V 200 Ps V 200 VI 150 Ł i Ps VI 150 8. Równowartość tony ziarna żyta ustala się w wysokości stosowanej do wymierzania podatku rolnego, ogłaszanej przez Główny Urząd Statystyczny. 9. Należność za wyłączenie z produkcji parków wiejskich oraz gruntów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 4 i 10 ustala się jak za grunty pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych oraz grunty pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi. 10. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntów pod stawami rybnymi oraz za grunty wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 6–9 wynosi równowartość 400 ton ziarna żyta. 11. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntu leśnego bez drzewostanu wynosi: Lp. Typy siedliskowe lasów Równowartość ceny 1 m3 drewna tartacznego iglastego w wysokości ogłaszanej przez Główny Urząd Statystyczny 1 Lasy: świeży, wilgotny, łęgowy i górski oraz ols jesionowy i ols górski 2000 2 Lasy mieszane: świeży, wilgotny i bagienny, wyżynny, górski i ols 1500 3 Bory mieszane: świeży, wilgotny, bagienny, wyżynny i górski 1150 4 Bory: świeży, wilgotny, górski 600 5 Bory: suchy i bagienny 250 12. Należność i opłaty roczne za wyłączenie z produkcji gruntów leśnych w lasach ochronnych są wyższe o 50% od należności i opłat, o których mowa w ust. 11. 13. Należność uiszcza się w terminie do 60 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. 14. Opłatę roczną za dany rok uiszcza się w terminie do dnia 30 czerwca tego roku, przyjmując za podstawę ustalenia równowartość ceny tony ziarna żyta, stosowanej przy wymierzaniu podatku rolnego za pierwsze półrocze w tym roku, a w odniesieniu do gruntów leśnych – cenę 1 m3 drewna tartacznego iglastego, stosowaną przy wymiarze podatku leśnego w danym roku. 15. Rada gminy może podjąć uchwałę o objęciu na jej obszarze ochroną również gruntów rolnych wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1, 3 i 5, zaliczonych do klas IV, IVa i IVb, wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego. Wówczas przepisy ust. 1–4, 6, 8, 9, 13 i 14 stosuje się odpowiednio, a należność z tytułu wyłączenia z produkcji 1 ha tych gruntów wynosi: Grunty orne i sady, pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi Łąki i pastwiska trwałe, pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi klasa równowartość ton ziarna żyta klasa równowartość ton ziarna żyta wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego IVa 350 Ł i Ps IV 300 IVb 250 Art. 13. 1. Przy wyłączaniu gruntów z produkcji w celu budowy zbiorników wodnych należność i opłaty roczne określa się proporcjonalnie do udziału osób w eksploatacji tych zbiorników. 2. Jeżeli w eksploatacji zbiorników wodnych, o których mowa w ust. 1, przewiduje się udział osób wykorzystujących wodę na cele produkcji rolniczej, leśnej lub ochrony przeciwpowodziowej, zawiesza się na lat 10 uiszczenie proporcjonalnej części sumy należności i opłat rocznych. Proporcjonalną część sumy należności i opłat rocznych ustala się stosownie do udziału tych osób, określonego w dokumentacji technicznej eksploatacji zbiornika, z tym że ustalony w tej dokumentacji przepływ nienaruszalny zalicza się do eksploatacji zbiornika dla potrzeb rolnictwa. Zawieszoną część sumy należności i opłat rocznych umarza się po upływie 10 lat. 3. W razie zmniejszenia udziału osób, o których mowa w ust. 2, w eksploatacji zbiornika w okresie 10 lat od rozpoczęcia jego eksploatacji, osoby przejmujące część lub całość tego udziału uiszczają należności i opłaty roczne proporcjonalnie do wielkości przejętego udziału w eksploatacji zbiornika w oparciu o protokół zdawczo-odbiorczy. Art. 14. 1. W razie wyłączania gruntów z produkcji, w decyzji o wyłączeniu, o której mowa w art. 11 ust. 1 i 2, można, po zasięgnięciu opinii wójta, nałożyć obowiązek zdjęcia oraz wykorzystania na cele poprawy wartości użytkowej gruntów próchnicznej warstwy gleby z gruntów rolnych klas I, II, lIla, lllb, III, IVa i IV oraz z torfowisk. 2. W razie niewykonania obowiązku określonego w ust. 1, osoba wyłączająca grunty z produkcji uiszcza za każdy 1 m3 wykorzystanej niewłaściwie próchnicznej warstwy gleby opłatę w wysokości odpowiadającej równowartości ceny ziarna żyta, obowiązującej w dniu wydania decyzji o ustaleniu wysokości opłaty, która wynosi: 1) z gleb klas I i II oraz gleb pochodzenia organicznego – 5 q, 2) z gleb pochodzenia mineralnego, zaliczonych do klas III, IlIa i lllb – 4 q, 3) z gleb pochodzenia mineralnego, zaliczonych do klas IVa i IV – 3 q. Rozdział 4 Zapobieganie degradacji gruntów Art. 15. 1. Właściciel gruntów stanowiących użytki rolne oraz gruntów zrekultywowanych na cele rolne obowiązany jest do przeciwdziałania degradacji gleb, w tym szczególnie erozji. 2. Właściwy organ wymieniony w art. 5, ze względu na ochronę gleb przed erozją, może, w drodze decyzji, nakazać właścicielowi zalesienie, zadrzewienie czy zakrzewienie gruntów lub założenie na nich trwałych użytków zielonych. Właścicielowi gruntów przysługuje zwrot kosztów zakupu niezbędnych nasion i sadzonek ze środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych. 3. Jeżeli wykonanie nakazu, o którym mowa w ust. 2, spowoduje szkody wynikające ze zmniejszenia produkcji roślinnej, właścicielowi gruntów przysługuje odszkodowanie ze środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych, wypłacane przez okres 10 lat. 4. Obowiązek utrzymywania w stanie sprawności technicznej urządzeń przeciwerozyjnych oraz urządzeń melioracji szczegółowych ciąży na właścicielu gruntów, na których znajdują się te urządzenia. 5. W razie wystąpienia z winy właściciela innych form degradacji gruntów, o których mowa w ust. 1, w tym również spowodowanej nieprzestrzeganiem przepisów o ochronie roślin uprawnych przed chorobami, szkodnikami i chwastami, wójt w drodze decyzji nakazuje właścicielowi gruntów wykonanie w określonym terminie odpowiednich zabiegów. W razie niewykonania decyzji, wójt zleca wykonanie zastępcze tych zabiegów na koszt właściciela gruntów, wykorzystując do czasu zwrotu kosztów wykonania zastępczego środki Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych. Art. 16. 1. Dla gruntów położonych na obszarach szczególnej ochrony środowiska lub w strefach ochronnych, istniejących wokół zakładów przemysłowych, opracowuje się, na koszt odpowiedzialnych zakładów, plany gospodarowania na tych gruntach. 2. Projekt planu gospodarowania na gruntach, o których mowa w ust. 1, powinien określać: 1) rodzaje występujących zanieczyszczeń i ich stężenie, 2) wpływ zanieczyszczeń lub innego szkodliwego oddziaływania na istniejący sposób zagospodarowania, z ewentualnym podziałem strefy ochronnej na części, 3) aktualne kierunki produkcji roślinnej oraz wielkość tej produkcji, 4) rośliny, które mogą być uprawiane, zalecenia dotyczące ich uprawy oraz proponowany sposób ich gospodarczego wykorzystania, 5) sposób przeciwdziałania zmniejszeniu wartości użytkowej gleb, 6) spodziewany poziom globalnej produkcji rolniczej lub leśnej, 7) wykaz gospodarstw rolnych prowadzących produkcję rolniczą, 8) wysokość przewidywanych odszkodowań z tytułu obniżenia poziomu produkcji lub zmiany kierunku produkcji, 9) ewentualne obowiązki związane z prowadzeniem produkcji zwierzęcej, w tym również rybackiej, 10) ewentualne nakłady niezbędne do zmiany kierunków produkcji, 11) przewidywany obszar i koszty nabycia gruntów przez zakład przemysłowy. 3. Projekt planu powinien być wyłożony w urzędzie gminy do wglądu właścicieli gruntów na okres 30 dni w celu zgłoszenia uwag i wniosków. O wyłożeniu projektu planu do wglądu urząd gminy powiadamia właścicieli gruntów na piśmie. 4. Rada gminy podejmuje, jako zadanie własne, uchwałę w przedmiocie zatwierdzenia planu, po uzyskaniu opinii placówek naukowych lub innych osób upoważnionych przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w porozumieniu z Ministrem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Koszty sporządzenia opinii pokrywa zakład przemysłowy. 5. W razie prowadzenia produkcji w sposób naruszający ustalenia planu, o których mowa w ust. 2 pkt 4 i 9, wójt, w porozumieniu z wojewódzkim inspektorem sanitarnym, nakazuje właścicielowi gruntów w oznaczonym terminie zniszczenie określonych upraw, przemieszczenie zwierząt poza obszar strefy ochronnej lub dokonanie ich uboju. 6. Wykonanie decyzji, o której mowa w ust. 5, następuje bez odszkodowania. Art. 17. 1. Jeżeli właściciel gruntów, o których mowa w art. 16 ust. 1, poniósł szkodę przez obniżenie poziomu produkcji rolniczej lub leśnej, przysługuje mu z tego tytułu odszkodowanie od zakładu przemysłowego. W przypadku obniżenia poziomu produkcji w okresie trzech lat co najmniej o jedną trzecią dotychczasowej wartości, zakład jest obowiązany, na wniosek właściciela, wykupić całość lub część tych gruntów według cen Jeżeli w wyniku realizacji planu, o którym mowa w art. 16 ust. 1, zachodzi potrzeba zmiany kierunku produkcji rolniczej lub leśnej, zakład przemysłowy jest obowiązany zwrócić właścicielowi gruntów poniesione z tego tytułu nakłady i koszty oraz wypłacić równowartość szkód wynikłych ze zmiany kierunków produkcji. Art. 18. 1. Na gruntach, o których mowa w art. 16 ust. 1, wojewoda zapewnia prowadzenie co 3 lata okresowych badań poziomu skażenia gleb i roślin. Jeżeli okresowe badania wykażą, że uzyskiwane płody nie nadają się do spożycia lub przetworzenia, kosztami badań należy obciążyć zakład przemysłowy, a skażone grunty wyłącza się z produkcji w trybie określonym w art. 11 ust. 1. Skutki tych decyzji obciążają zakład przemysłowy odpowiedzialny za skażenie. 2. Na żądanie właściciela gruntów wyłączonych z produkcji, zakład przemysłowy, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany nabyć te grunty wraz z budynkami i urządzeniami. Przepis art. 17 stosuje się odpowiednio. 3. Jeżeli wyłączenie gruntów z produkcji następuje w wyniku ujemnego oddziaływania obiektów lub urządzeń należących do kilku osób, odpowiedzialność tych osób jest solidarna. 4. Pierwsze badania okresowe, o których mowa w ust. 1, należy przeprowadzić do końca 1996 r. Art. 19. Przepisy art. 16–18 stosuje się odpowiednio także do gruntów zdewastowanych i zdegradowanych, położonych poza obszarami szczególnej ochrony środowiska i stref ochronnych. Rozdział 5 Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów Art. 20. 1. Osoba powodująca utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów jest obowiązana do ich rekultywacji na własny koszt. 2. Rekultywacji gruntów zdewastowanych lub zdegradowanych przez nie ustalone osoby lub w wyniku klęsk żywiołowych dokonuje właściwy organ wymieniony w art. 5 przy wykorzystaniu środków Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych, a w odniesieniu do gruntów leśnych i gruntów przeznaczonych do zalesienia – środków budżetu państwa na zasadach określonych w przepisach o lasach. 3. Rekultywację i zagospodarowanie gruntów planuje się, projektuje i realizuje na wszystkich etapach działalności przemysłowej. 4. Rekultywację gruntów prowadzi się w miarę jak grunty te stają się zbędne całkowicie, częściowo lub na określony czas do prowadzenia działalności przemysłowej oraz kończy się w terminie do 5 lat od zaprzestania tej działalności. 5. Jeżeli działalność przemysłowa powodująca obowiązek rekultywacji gruntów prowadzona jest przez kilka osób, obowiązek ten ciąży na każdej z nich, odpowiednio do zakresu działalności powodującej potrzebę rekultywacji. Art. 21. Na terenach przewidywanego osiadania gruntów na skutek działalności górniczej zakład przemysłowy, na wniosek właściciela, rozpoczyna rekultywację przed wystąpieniem degradacji gruntów. Art. 22. 1. Decyzje w sprawach rekultywacji i zagospodarowania określają: 1) stopień ograniczenia lub utraty wartości użytkowej gruntów, ustalony na podstawie opinii, o których mowa w art. 28 ust. 5, 2) osobę obowiązaną do rekultywacji gruntów, 3) kierunek i termin wykonania rekultywacji gruntów, 4) uznanie rekultywacji gruntów za zakończoną. 2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, decyzje wydaje kierownik rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej, po zasięgnięciu opinii: 1) dyrektora właściwego terenowo okręgowego urzędu górniczego – w odniesieniu do działalności górniczej, 2) dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych lub dyrektora parku narodowego – w odniesieniu do gruntów o projektowanym leśnym kierunku rekultywacji, 3) zarządu gminy. 3. Osoby obowiązane do rekultywacji gruntów zawiadamiają organ, o którym mowa w ust. 2, w terminie do dnia 28 lutego każdego roku o powstałych w ubiegłym roku zmianach w zakresie gruntów podlegających rekultywacji. Rozdział 6 Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych Art. 23. 1. Tworzy się Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych, zwany dalej „Funduszem”. 2. Regulamin funkcjonowania Funduszu ustala Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w porozumieniu z Ministrem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, po zasięgnięciu opinii właściwych komisji sejmowych. 3. Dochodami Funduszu są związane z wyłączaniem z produkcji gruntów rolnych: 1) należności, 2) opłaty roczne, 3) opłaty z tytułu niewykonania obowiązku zdjęcia i wykorzystania próchnicznej warstwy gleby, 4) opłaty oraz należności i opłaty roczne podwyższone, określone w art. 28 ust. 1–3. 4. Dochodami Funduszu mogą być także darowizny i inne dochody. Art. 24. 1. Fundusz dzieli się na terenowy i centralny. 2. Fundusz centralny tworzy się z 20% dochodów Funduszu, o których mowa w art. 23 ust. 3 i 4. 3. Środkami Funduszu centralnego dysponuje Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. 4. Środkami Funduszu terenowego dysponuje wojewoda. 5. Fundusz terenowy przekazuje, w terminie 15 dni po zakończeniu każdego kwartału, 20% zgromadzonych dochodów, wymienionych w art. 23 ust. 3, na rachunek Funduszu centralnego. Art. 25. 1. Środki Funduszu przeznacza się na ochronę, rekultywację i poprawę jakości gruntów rolnych oraz na wypłatę odszkodowań przewidzianych ustawą, a w szczególności na: 1) rekultywację na cele rolnicze gruntów, które utraciły lub zmniejszyły wartość użytkową wskutek działalności nie ustalonych osób, 2) rolnicze zagospodarowanie gruntów zrekultywowanych, 3) użyźnianie gleb o niskiej wartości produkcyjnej, ulepszanie rzeźby terenu i struktury przestrzennej gleb, usuwanie kamieni i odkrzaczanie, 4) przeciwdziałanie erozji gleb na gruntach rolnych, w tym zwrot kosztów zakupu nasion i sadzonek, utrzymania w stanie sprawności technicznej urządzeń przeciwerozyjnych, oraz odszkodowania, o których mowa w art. 15 ust. 3, 5) budowę i renowację zbiorników wodnych służących małej retencji, 6) budowę i modernizację dróg dojazdowych do gruntów rolnych, 7) wdrażanie i upowszechnianie wyników prac naukowo-badawczych związanych z ochroną gruntów rolnych, 8) wykonywanie badań płodów rolnych uzyskiwanych w strefach ochronnych, o których mowa w art. 16, oraz niezbędnych dokumentacji i ekspertyz z zakresu ochrony gruntów rolnych, 9) wykonywanie zastępcze obowiązków określonych w ustawie, 10) rekultywację nieużytków i użyźnianie gleb na potrzeby nowo zakładanych pracowniczych ogrodów działkowych, 11) zakup sprzętu pomiarowego i informatycznego oraz oprogramowania, niezbędnego do zakładania i aktualizowania operatów ewidencji gruntów oraz prowadzenia spraw ochrony gruntów rolnych, do wysokości 5% rocznych dochodów Funduszu. 2. Środki Funduszu centralnego przeznacza się na zasilanie Funduszu terenowego oraz na zadania wymienione w ust. 1 pkt 7 i 11. 3. Środki Funduszu terenowego powinny być w pierwszej kolejności przeznaczane na wykonywanie prac wymienionych w ust. 1 na obszarze tych gmin, w których powstają dochody Funduszu oraz istnieją warunki uzyskania wzrostu produkcji rolniczej, rekompensującej straty poniesione w wyniku zmniejszenia obszaru gruntów rolnych. 4. Przy przydzielaniu środków Funduszu terenowego właścicielom gruntów, na ich wniosek, należy uwzględniać udział własny tych właścicieli w kosztach robót oraz efektywność projektowanych przedsięwzięć. 5. Skutki finansowe decyzji, o których mowa w art. 15 ust. 2 i 3 oraz art. 20 ust. 2, wymagają uzgodnienia z dysponentem Funduszu. Rozdział 7 Kontrola wykonania przepisów ustawy Art. 26. 1. Kontrolę stosowania przepisów ustawy sprawują Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, wojewodowie oraz organy wymienione w art. 5 oraz art. 15 ust. 5 i art. 16 ust. 5. 2. Osoby przeprowadzające kontrolę są uprawnione do: 1) wstępu na grunt i teren zakładu przemysłowego, 2) wglądu do dokumentów oraz żądania sporządzenia ich odpisów, 3) sprawdzania tożsamości osób w związku z prowadzoną kontrolą, 4) żądania wyjaśnień i zasięgania informacji, 5) pobierania próbek gleby lub roślin do analizy. 3. Kontrolę stosowania przepisów ustawy w odniesieniu do gruntów użytkowanych na cele obronności lub bezpieczeństwa państwa można przeprowadzać po uprzednim uzgodnieniu jej zakresu z jednostką nadrzędną użytkownika tych gruntów. Art. 27. 1. Kontrola obejmuje wykonanie następujących obowiązków: 1) zdjęcia i wykorzystania próchnicznej warstwy gleby, 2) rekultywacji gruntów zdewastowanych i zdegradowanych, 3) rolniczego zagospodarowania gruntów zrekultywowanych, jeżeli zagospodarowanie odbywa się przy wykorzystaniu środków Funduszu, 4) przeciwdziałania erozji gleb i innym zjawiskom powodującym trwałe pogarszanie wartości użytkowej gruntów, 5) określonych w art. 16–19. 2. Jeżeli objętość próchnicznej warstwy gleby zdejmowanej z gruntów wyłączanych z produkcji przekracza 1000 m3, kontrolę przeprowadza się z wykorzystaniem pomiarów geodezyjnych. 3. Kontrola wykonania obowiązku rekultywacji gruntów polega na sprawdzeniu co najmniej raz w roku zgodności wykonywanych zabiegów z dokumentacją rekultywacji tych gruntów, a zwłaszcza wymagań technicznych oraz ich terminowości, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązku zakończenia rekultywacji w okresie 5 lat od zaprzestania działalności przemysłowej. 4. O terminie kontroli wymienionych w ust. 1–3, na obszarach górniczych, morskiego pasa nadbrzeżnego, kolejowych i lotnisk komunikacyjnych, powiadamia się odpowiednio, nie później niż 3 dni przed zamierzoną kontrolą: 1) okręgowy urząd górniczy, 2) urząd morski, 3) organ kolejowy lub zarząd lotniska. Art. 28. 1. W razie stwierdzenia, że grunty zostały wyłączone z produkcji niezgodnie z przepisami niniejszej ustawy, sprawcy wyłączenia ustala się opłatę w wysokości dwukrotnej należności. 2. W razie stwierdzenia, że grunty przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele nierolnicze lub nieleśne zostały wyłączone z produkcji bez decyzji, o której mowa w art. 11 ust. 1 i 2, decyzję taką wydaje się z urzędu, podwyższając jednocześnie wysokość należności o 10%. 3. W razie niezakończenia rekultywacji gruntów zdewastowanych w okresie, o którym mowa w art. 20 ust. 4, stosuje się opłatę roczną podwyższoną o 200% od dnia, w którym rekultywacja gruntów powinna zostać zakończona. 4. W razie niewykonania obowiązku rekultywacji gruntów zdegradowanych, ustala się, w drodze decyzji, obowiązek corocznego wpłacania na Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych lub na Fundusz Leśny, przez osobę powodującą ograniczenie wartości użytkowej gruntów, równowartości opłaty rocznej w takiej części, w jakiej nastąpiło ograniczenie wartości użytkowej gruntów. Do ustalenia wysokości opłaty rocznej za zdegradowanie gruntów stosuje się wartości wymienione: 1) w art. 12 ust. 7 i odpowiednio w art. 12 ust. 15 w odniesieniu do gruntów rolnych klas I–IV, 2) w art. 12 ust. 11 w odniesieniu do gruntów leśnych; opłaty te uiszcza się do czasu wykonania obowiązku rekultywacji. 5. Rozmiar ograniczenia wartości użytkowej gruntów ustala się na podstawie dwóch odrębnych opinii rzeczoznawców. 6. W razie ograniczenia wartości użytkowej gruntów w wyniku zasadzenia drzew przydrożnych, nie pobiera się opłat, o których mowa w ust. 4. 7. Przepisy ust. 1–5 stosuje się odpowiednio w odniesieniu do gruntów leśnych, z tym że decyzję wydaje dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a w parkach narodowych dyrektor parku. 8. Opłaty, o których mowa w ust. 1–4, stosuje się niezależnie od kar przewidzianych w przepisach o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz innych obowiązujących przepisach. Art. 29. 1. Opłaty, o których mowa w art. 28, nie mogą być wliczane do kosztów działalności osób, na które nałożono te opłaty. 2. Jeżeli opłaty, o których mowa w art. 28, dotyczą jednostek organizacyjnych, na kierowników tych jednostek nakłada się karę w wysokości ich wynagrodzenia za okres 3 ostatnich miesięcy. Art. 30. W przypadkach niewykonywania obowiązków określonych w ustawie stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Art. 31. 1. Dochody Funduszu, o których mowa w art. 23, wynikające z niniejszej ustawy, są należnościami państwowymi w rozumieniu przepisów o umarzaniu i udzielaniu ulg w spłacaniu należności państwowych. 2. Świadczenia pieniężne, o których mowa w ust. 1, przedawniają się z upływem 5 lat od dnia ich wymagalności. Rozdział 8 Przepisy przejściowe i końcowe Art. 32. 1. Działający na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 11, poz. 79) Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych staje się Funduszem Ochrony Gruntów Rolnych w rozumieniu niniejszej ustawy. 2. Dochody, o których mowa w art. 12 ust. 1 oraz w art. 28 ust. 1–4, dotyczące gruntów leśnych są dochodami Funduszu Leśnego, o którym mowa w przepisach o lasach. Przepisy art. 31 stosuje się odpowiednio. Art. 33. Właściwy w sprawach ochrony gruntów organ, o którym mowa w art. 5, prowadzi sprawozdawczość z zakresu: 1) obszaru gruntów wyłączanych z produkcji, 2) ustalonych należności, opłat rocznych i innych, wymienionych w niniejszej ustawie, dochodów Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych lub Funduszu Leśnego, 3) wielkości obszarów i położenia gruntów zdewastowanych i zdegradowanych, podlegających rekultywacji i zagospodarowaniu, 4) wyników rekultywacji i zagospodarowania gruntów, 5) istniejących zasobów i eksploatacji złóż torfów, według zasad określonych przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w porozumieniu z Ministrem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa i z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego. Art. 34. W stosunku do gruntów, na których zostały zlokalizowane stanowiska archeologiczne, wojewódzki konserwator zabytków może określić zakres i sposób eksploatacji takich gruntów. Art. 35. 1. Do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, a nie zakończonych decyzją ostateczną, stosuje się przepisy niniejszej ustawy. 2. Do spraw, w których wydano decyzję ostateczną o wyłączeniu z produkcji rolniczej gruntów rolnych klas I–III, a wyłączenie takie faktycznie jeszcze nie nastąpiło, stosuje się przepisy dotychczasowe. 3. Tracą ważność nie wykonane do dnia wejścia w życie ustawy decyzje ostateczne, dotyczące: 1) opłat z tytułu odłogowania gruntów rolnych, 2) wyłączenia z produkcji rolniczej gruntów klas IV–VI, na mocy których nie nastąpiło jeszcze faktyczne wyłączenie. 4. Stałe opłaty roczne, ustalone na podstawie dotychczasowych przepisów, ulegają z mocy prawa umorzeniu, o ile ich kwota jest równa lub niższa od 10 zł. 5. Do wznowienia postępowania w sprawach, w których na podstawie dotychczasowych przepisów wydano decyzje ostateczne, dotyczące: 1) wyłączenia gruntów z produkcji bez zezwolenia, 2) rekultywacji i zagospodarowania gruntów, w tym niewykonania rekultywacji gruntów w wyznaczonym terminie, stosuje się przepisy niniejszej ustawy. 6. Nie wykonane do dnia wejścia w życie ustawy decyzje ostateczne w sprawach przeciwdziałania erozji gleb pozostają w mocy. Art. 36. Traci moc ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 11, poz. 79, z 1984 r. Nr 35, poz. 185, z 1988 r. Nr 24, poz. 169, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1991 r. Nr 101, poz. 444, Nr 103, poz. 446 i Nr 114, poz. 494 oraz z 1994 r. Nr 27, poz. 96). Art. 37. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa Rozważając kwestię politycznej stabilizacji w regionach (rozumianej w kontekście trwałości, ciągłości i niezmienności władzy – regionalnych elit politycznych), należy wziąć pod uwagę cztery podstawowe elementy: – stabilizację partyjną – preferencje polityczne wyborców przekładające się na wyniki w kolejnych elekcjach, ze szczególnym uwzględnieniem wyborów do sejmików; – stabilizację we władzach wykonawczych – wyniki wyborów prezydentów miast wojewódzkich; – stabilizację personalną wśród członków sejmików województw – odsetek radnych ponownie wybranych w stosunku do poprzednich wyborów; – obecność oraz liczbę radnych sprawujących mandat przez kilka kadencji. Stabilizacja partyjna Stabilizacja władz wykonawczych Radni „kilku kadencji” Stabilizacja personalna w sejmikach Polityczna stabilizacja w regionie Rysunek 5. Polityczna stabilizacja w regionie Źródło: opracowanie własne. Dyskusje i dociekania dotyczące zróżnicowania regionalnego Polski oraz preferencji politycznych Polaków w poszczególnych województwach toczą się bezustannie. Ich nasilenie zauważalne jest podczas trwania kampanii wyborczych oraz po ogłoszeniu rezultatów głosowań489. Zjawisko to jest uzasadnione, ponieważ liczne badania pokazują, że Polska jest krajem silnie zróżnicowanym regionalnie, a nierówności są w dużej mierze uwarunkowane historycznie. Wyniki wyborów zarówno samorządowych, parlamentarnych, jak i prezydenckich, a zatem i prefe-rencje polityczne wspólnot, są od wielu lat bardzo podobne, niejednokrotnie wręcz niezmienne. Generalnie w województwach zachodnich ludność głosuje bardziej liberalnie, lewicowo. W regionach położonych na wschodzie i południu kraju wyborcy oddają najczęściej głosy na kandydatów oraz ugrupowania prawicowe, konserwatywne. Pod względem stabilizacji partyjnej najbardziej ugruntowane są sceny województw: podkarpackiego, dolnośląskiego, lubuskiego, lubelskiego, zachodniopomorskiego i wielkopolskiego. Tabela 12. Mandaty zwycięskich ugrupowań w wyborach do sejmików województw Wyniki wyborów samorządowych – mandaty zwycięskich ugrupowań Województwo 1998 2002 2006 2010 dolnośląskie SLD – 25 SLD-UP – 12 PO – 16 PO – 15 kujawsko-pomorskie SLD – 26 SLD-UP – 13 PO – 11 PO – 16 lubelskie AWS – 20 Samoobrona – 8 / SLD – 9 PiS – 11 PiS – 11 lubuskie SLD – 22 SLD-UP – 17 PO – 10 PO – 11 łódzkie SLD – 24 SLD-UP – 12 PiS – 12 PO – 13 małopolskie AWS – 38 PO-PiS – 10 PiS – 16 PO – 17 mazowieckie AWS – 32 SLD-UP – 14 PO – 17 PO – 17 opolskie SLD – 14 SLD-UP – 11 PO – 8 PO – 12 podkarpackie AWS – 31 LPR – 9 PiS – 15 PiS – 15 podlaskie AWS – 25 SLD-UP – 9 PiS – 11 PiS = PO – 11 pomorskie AWS – 27 PO-PiS – 14 PO – 18 PO – 19 śląskie AWS = SLD – 31 SLD-UP – 20 PO – 26 PO – 22 świętokrzyskie SLD – 21 SLD-UP – 10 PSL – 8 PSL – 13 warmińsko-mazurskie SLD – 17 SLD-UP – 13 PO – 10 PO – 14 wielkopolskie SLD – 29 SLD-UP – 13 PO – 15 PO – 17 zachodniopomorskie SLD – 22 SLD-UP – 13 PO – 12 PO – 16 Źródło: opracowanie własne na podstawie PKW. Analiza wyników wyborów prezydentów miast wojewódzkich pokazuje, że najbardziej stabilne są województwa wielkopolskie, pomorskie oraz śląskie, 489 Zob. „Wybory w 2010 roku ożywiły dyskusję na temat Polski A i B – podziału mapy na żółty kraj Komorowskiego i niebieski Kaczyńskiego. Uruchomiły też licytację, która część jest bardziej wartościowa”. M. Janicki, W. Władyka, A. Dąbrowska, Polska wyborami podzielona. Dlaczego? Na żółto i na niebiesko, „Polityka”, (dostęp: w których władze wykonawcze nie zmieniły się już od czterech kadencji. W wo-jewództwach tych odnotowano również najniższy odsetek przeprowadzonych referendów lokalnych w sprawie odwołania organów władzy. Są to raczej bo-gatsze regiony, o bardziej zrównoważonym rozwoju, co poniekąd potwierdzają także wyniki „Krajowego Raportu o Rozwoju Społecznym. Polska 2012. Rozwój Regionalny i Lokalny” oraz „Raportu atrakcyjności inwestycyjnej województw Polski – 2012”, z których wynika, że wśród najlepiej rozwiniętych regionów pod względem gospodarczym oraz społecznym znajdują się właśnie trzy wyżej wy-mienione województwa. Więcej informacji na temat owych raportów znajduje się w podrozdziale Polskie regiony – historia i współczesność. Tabela 13. Stabilizacja polityczna wśród prezydentów miast wojewódzkich Województwo Stolica województwa Liczba prezydentów – od 1990 r. Prezydenci kadencja 2010–2014 Kadencja dolnośląskie Wrocław 3 Rafał Dutkiewicz 3 kujawsko-pomorskie Bydgoszcz 7 Rafał Burski 1 lubelskie Lublin 6 Krzysztof Żuk 1 lubuskie Zielona Góra 5 Janusz Kubicki 2 łódzkie Łódź 9 Hanna Zdanowska 1 małopolskie Kraków 6 Jacek Majchrowski 3 mazowieckie Warszawa 7 Hanna Gronkiewicz-Waltz 2 opolskie Opole 3 Ryszard Zembaczyński 3 podkarpackie Rzeszów 4 Tadeusz Ferenc 3 podlaskie Białystok 5 Tadeusz Truskolaski 2 pomorskie Gdańsk 3 Paweł Adamowicz 4 śląskie Katowice 3 Piotr Uszok 4 świętokrzyskie Kielce 7 Wojciech Lubawski 3 warmińsko-mazurskie Olsztyn 7 Piotr Grzymowicz 2 wielkopolskie Poznań 2 Ryszard Grobelny 4 zachodniopomorskie Szczecin 8 Piotr Krzystek 2 Źródło: opracowanie własne. Analiza list radnych sejmików województw pokazuje, że w tym przypadku również można już mówić o pewnej zarysowującej się stabilizacji w niektórych regionach. Biorąc pod uwagę dwie ostatnie kadencje, bezspornie najbardziej stabilne pod tym względem jest województwo lubuskie, gdzie w ostatnim głoso-waniu (2010 rok) wybrano 57% radnych, którzy sprawowali mandat w kadencji 2006–2010. Podobnie sytuacja wygląda w województwie dolnośląskim, gdzie odpowiednio było to 50%. Podejmując próbę oszacowania stabilizacji politycznej wśród radnych od roku 1998, można zauważyć, że sytuacja wygląda nieco inaczej. Nadal liderem pozostaje województwo lubuskie, jednak w granicach 30% stabilizacji oscylują także województwa: podlaskie, pomorskie, opolskie i małopolskie. Najmniej „stabilne personalnie” są natomiast regionalne elity polityczne na Górnym Śląsku oraz w województwie zachodniopomorskim. Oceniając kwestie trwałości oraz statyczności politycznej w regionach, nale-ży również brać pod uwagę obecność oraz liczbę radnych sprawujących mandat przez kilka kadencji. Osoby takie niewątpliwie zasługują na zaklasyfi kowanie ich do regionalnych elit politycznych. Ich działalność na rzecz regionów i zamiesz-kujących je społeczności spowodowała, że pozyskali oni zaufanie społeczne490. Samorządowców trwale działających na szczeblu regionalnym nie jest wielu. Bezspornie pod tym względem najlepiej wypada Małopolska, gdzie trzech rad-nych sprawuje swoje mandaty już przez trzy kadencje, a czterech nieprzerwanie od 1998 roku. „Stałych działaczy” nie mają natomiast mieszkańcy Podkarpacia. 490 Zob. A. Szczudlińska-Kanoś, Reprezentacja czy partycypacja? Rola współczesnego lidera społecznego [w:] Piasecki (red.), Lider społeczny w XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Kraków 2013, s. 99–110. Tabela 14. Stabilizacja polityczna wśród radnych sejmików województw – lata 1998–2014 Województwo Liczba kujawsko-pomorskie 50 10 30 33 6 18 10 33 lubelskie 50 7 21 33 3 9 14 43 podlaskie 45 11 37 30 (I)6/(II)4 20/13 13 43 pomorskie 50 11 33 33 5 15 15 45 śląskie 75 13 27 48 6 12,5 6 12,5 świętokrzyskie 45 13 43 30 5 17 6 20 warmińsko-mazurskie 45 bd bd 30 10 30 8 27 wielkopolskie 60 bd bd 39 8 20 14 36 zachodniopomorskie 45 8 27 30 3 10 6 20 bd – oznacza brak danych Źródło: opracowanie własne. W związku z tym, że stabilizacja regionalnych scen politycznych jest zjawi-skiem wielowymiarowym, jednoznaczna, konkretna i niepodważalna jej ocena nie jest możliwa. Ogólna analiza, która może być jedynie inspiracją do dalszych, bardziej szczegółowych dociekań, pokazuje jednak, że w chwili obecnej najbardziej ugruntowane pod względem trwałości „politycznej władzy w regionie” są sceny województw: lubuskiego, dolnośląskiego, pomorskiego. Z jednej strony stabilizacja scen politycznych w województwach jest zjawi-skiem bardzo korzystnym, pozwala bowiem na sprawne i efektywne działanie oraz rozwój, z drugiej natomiast może stanowić pewne zagrożenie. Po pierwsze stabi-lizacja jest utrudnieniem dla osób, które dopiero starają się dołączyć do elitarnych kręgów, a po drugie stabilna i zarazem nieefektywna władza może doprowadzić do stagnacji w regionach. 19,3 19 42 26,8 30,3 17,3 29 22 28* 23,3 24,3 23,9 27 31 28,5* 31 Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Lubelskie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie Łódzkie * bez kadencji 1998–2002 Mapka 1. Stabilizacja polityczna wśród radnych sejmików województw 1998–2014 – ogółem (w %) Źródło: opracowanie własne. W czasach kiedy władze samorządowe są wybierane w sposób demokratyczny, brak statyczności w elitach dowodzi jednak niemożności ich wyłonienia przez społeczności, które metodą prób i błędów starają się polepszyć swoją ogólną sytuację w środowiskach. Zauważalne jest, że regiony charakteryzujące się dużą zmiennością elit, a wręcz brakiem liderów, są zdecydowanie mniej konkurencyjne niż pozostałe. W najbliższym czasie stabilne pod względem politycznym regiony z pewnością nadal będą się dobrze rozwijać, co pozytywnie wpłynie na zamiesz-kujące w nich społeczności. 1/1 1/0 0/2 2/0 0/3 1/1 3/4 0/0 3/0* 1/1 1/2 4/0 1/1 2/1 4/0* 1/1 Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Lubelskie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie Łódzkie X/Y X – trzy kadencje Y – cztery kadencje * bez kadencji 1998–2002 Mapka 2. Radni sejmików województw, którzy pełnią swoje funkcje kilka kadencji Źródło: opracowanie własne. W skali światowej literatura poruszająca problematykę elit politycznych ma już bardzo długą historię, w Polsce natomiast w zasadzie do początku lat dziewięć-dziesiątych XX wieku nie podejmowano raczej prób teoretycznego ich ujmowa-nia, nie formułowano także defi nicji, które mogłyby stanowić punkt wyjścia do dalszych dociekań. Transformacja ustrojowa spowodowała, że częściej zaczęto się zastanawiać nad zagadnieniami związanymi z elitami funkcjonującymi w sferze polityki, jednak największym zainteresowaniem nadal cieszyły się elity rządowe. Reforma administracyjna z 1998 roku, wprowadzenie Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa, a następnie przystąpienie Polski do Unii Europejskiej sprawiły, że więcej uwagi zaczęto poświęcać władzom samorządo-wym działającym w regionach. W literaturze pojawiły się opracowania, w których starano się przedstawić kryteria pozwalające na klasyfi kację elitarnych grup. Dziś mimo upływu czasu nadal nie ma zgody co do wspomnianych kwestii. Badacze odmiennie postrzegają sprawy przynależności do elitarnych kręgów, tworząc zróżnicowane i niejednorodne kryteria, a spór w wielu przypadkach dotyczy piastowania stanowisk. Dla części badaczy wyłącznie formalne sprawowanie mandatu, a nie rzeczywiste wywieranie wpływu na decyzje polityczne, nie jest przesłanką do kwalifi kowania takich osób do kręgów elit. W niniejszej publikacji jednak opowiadam się za odmiennym stanowiskiem z kilku powodów. Po pierw-sze, ocena rzeczywistego wywierania wpływu jest bardzo trudna, subiektywna i w wielu przypadkach może nie być prawidłowa. Wydaje się, że ocenę taką w ustroju demokratycznym wystawia elektorat, oddając swój głos w kolejnych głosowaniach. Po drugie, szerokie zakresy kompetencji i obowiązków, w które ustawodawca wyposażył samorządowców, nie pozwalają już na wyłącznie formalne sprawowanie mandatu. Brak zaangażowania z ich strony jest zwykle widoczny, kłopotliwy dla każdej ze stron i najczęściej prowadzi do utraty stanowiska czy to po zakończonej kadencji, czy też po odwołaniu w drodze referendum. Fakt, że w ostatnich latach pozycja regionów uległa wzmocnieniu i samorządow-cy coraz częściej traktują województwo jako docelowe miejsce realizacji własnych aspiracji, planów zawodowych, a nie jak było to jeszcze kilka lat wcześniej – je-dynie jako ścieżkę do kariery, sprawił, iż o mandaty niejednokrotnie ubiegają się ci sami kandydaci. Przeanalizowanie składu scen politycznych w poszczególnych regionach pokazało, że często najwyższe funkcje w samorządzie pełnią te same osoby, co świadczy o stabilności tych struktur. W niektórych województwach są one zmienne, bardzo zróżnicowane, a czasami niezwykle niestabilne, dlatego trudne, a czasami wręcz niemożliwe jest wyłonienie nawet pojedynczych reprezentantów regionalnych elit politycznych. Z jednej strony stabilizacja scen politycznych w województwach jest zjawiskiem bardzo korzystnym, pozwala bowiem na spójne i skuteczne działanie oraz rozwój, z drugiej natomiast może przeszkadzać w efektywnym zarządzaniu w jednostkach samorządu terytorialnego oraz stano-wić utrudnienie dla osób, które dopiero starają się dołączyć do elitarnych kręgów. Współcześnie, kiedy w Polsce władze samorządowe wybierane są w demokra-tycznych wyborach, brak szeroko rozumianej stabilizacji w elitach województw dowodzi jednak niemożności ich wyłonienia przez społeczności. Z przeprowadzo-nych analiz wynika, że pod względem stabilizacji partyjnej najbardziej ugruntowane są sceny województw: podkarpackiego, dolnośląskiego, lubuskiego, lubelskiego, zachodniopomorskiego i wielkopolskiego. Wyniki wyborów prezydentów miast wojewódzkich pokazują natomiast, że w województwach wielkopolskim, pomor-skim oraz śląpomor-skim władze wykonawcze nie zmieniły się od czterech kadencji. W Poznaniu z pewnością reprezentantem regionalnej elity politycznej jest obecny prezydent miasta – Ryszard Grobelny. Na Śląsku osobą cieszącą się powszechnym uznaniem jest Piotr Uszok – od 1998 roku prezydent Katowic. Pomorze z kolei to region, w którym decydującą rolę odgrywa Paweł Adamowicz – nieprzerwanie prezydent Gdańska od 1998 roku. Badanie list radnych sejmików województw dowiodło, że pod tym względem również można już mówić o początkach pewnego rodzaju statyczności. Biorąc pod uwagę dwie ostatnie kadencje, bezspornie najbardziej stabilne są województwa lubuskie oraz dolnośląskie. Szacując jednak stabilizację polityczną wśród radnych od roku 1998, można zauważyć, że sytuacja wygląda nieco inaczej. Liderem nadal pozostaje województwo lubuskie, choć podobny wynik procentowy występuje w województwach podlaskim, pomorskim, opolskim i w Małopolsce. Najmniej „stabilne personalnie” są regionalne elity polityczne na Górnym Śląsku oraz w województwie zachodniopomorskim. Oceniając liczbę radnych sprawujących mandat przez kilka kadencji, widać, że samorządowców trwale działających na szczeblu regionalnym jest niewielu. Bezspornie pod tym względem najlepiej wypada Małopolska, gdzie trzech radnych sprawowało lub nadal sprawuje swoje mandaty przez trzy kadencje (Kazimierz Barczyk, Marek Nawara, Elżbieta Zięba), a czterech nieprzerwanie pełni te funkcje od 1998 roku (Roman Ciepiela, Kazimierz Józef Czekaj, Marek Wojciech Lasota, Leszek Jan Zegzda). Na rzecz społeczności w województwie opolskim od czterech kadencji pracuje trzech samorządowców (Józef Śliwa, Ryszard Hubert Donitza oraz Bogusław Wierdak). W województwie lubelskim od 1998 roku mandaty radnych pełnią Henryk Dudziak oraz Jan Kowalik, a w lubuskim – Kazimierz Pańtak oraz Tadeusz Ardelli. Województwa pomorskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie, łódzkie, świętokrzyskie oraz śląskie mają po jednym „stałym samorządowcu” (odpowied-nio: Mieczysław Struk, Lucyna Andrysiak, Mieczysław Bagiński, Mieczysław Teodorczyk, Sławomir Marczewski oraz Marian Gajda). W pozostałych regionach żaden z samorządowców nie pełni mandatu radnego nieprzerwanie od 1998 roku. Możliwość wyselekcjonowania osób, które niewątpliwie należą do regionalnej elity samorządowej oraz jej czołowych liderów, skłania do pewnych przemyśleń, a zarazem może być kluczem do odpowiedzi na wiele ważnych pytań, które postawiłam sobie przed rozpoczęciem pisania niniejszej książki. Niewątpliwie obecnie rządzącą elitę samorządową tworzą ludzie odznaczający się konkretnymi cechami charakteru oraz szczególnymi zaletami. Społeczeństwo najbardziej ceni osoby szczere, ambitne, obdarzone umiejętnościami negocjacyjnymi oraz odda-ne społecznościom regionalnym. Pozycja członków elit w bardzo dużej mierze zależy także od ich doświadczenia, kompetencji, znajomości problemów regionu oraz poparcia osób publicznych. Niezwykle ważne, a może nawet kluczowe dla samorządowców są umiejętności prowadzenia efektywnej gry politycznej. Na stabilność i umacnianie się regionów w Polsce mają wpływ nie tylko występujące w nich elity. Zjawisko to jest również rezultatem zmian społeczno--gospodarczych, które zachodzą w całej Europie. Za przykład mogą tu posłużyć Włochy czy Francja, która mimo że jest państwem scentralizowanym, to już w latach siedemdziesiątych rozpoczęła proces zmian struktury terytorialnej po-przez tworzenie i wzmacnianie regionów. Upodmiotowienie ponad 200 regionów w państwach Unii Europejskiej jest zjawiskiem powszechnym. Są to wspólnoty o znacznym potencjale ludnościowym i ekonomicznym, których rozwój determi-nuje wzrastająca rola ich stolic. Są wśród nich najbogatsze miasta świata, takie jak Londyn, Bruksela czy Paryż, ale również takie jak grecki Epir, gdzie średni dochód na głowę mieszkańca jest pięć razy niższy niż w stolicy Wielkiej Brytanii. W przyszłości z pewnością na znaczeniu nadal zyskiwać będą regiony, a zatem i samorządy województw oraz regionalne elity polityczne. Widoczne już od kilku lat zjawisko umacniania jest bardzo pozytywne, bowiem to właśnie władze regio-nalne w dużym stopniu wpływają na funkcjonowanie województw, kształtowanie ich tożsamości czy zarządzanie rozwojem i modernizacją. Ważne jest zatem, aby wzmacniać pozycję, możliwości oraz kompetencje radnych sejmików województw czy prezydentów miast. Wsparcie takie sprawi, że o mandaty samorządowców w regionach będzie się ubiegać jeszcze więcej kandydatów niż dotychczas, co z kolei umożliwi wyłonienie coraz lepszych działaczy. Wzmocnienie siły od-działywania radnych na podejmowanie decyzji o zasięgu regionalnym zachęci również do trwałego pozostawania w samorządowych strukturach, a stabilizacja ta przełoży się na rozwój regionalny, lokalny i krajowy. To, czy w najbliższym czasie regionalne sceny polityczne będą się stabilizowały, czy też nie, uzależnione będzie od decyzji wyborczych, które zapadną już w roku 2014. Wojew 199829,45 (19)17 (9)34,92 (25)8,06 (2) 20026,34 (2)15,01 (6)17,5 (8)27,73 (12)16,13 (6)7,49 (2) 20066,88 (3)37,05 (16)23,85 (10)6,41 (3)14,91 (4) 201012,34 (4)8,28 (1)30,41 (15)17,42 (7)22,2 (9) Kuja wsko-pomorskie 199826,57 (15)9,18 (4)43,71 (26)10,12 (5) 200210,84 (3)13,97 (6)18,44 (8)31,8 (13)12,10 (3) 200612,13 (4)25,56 (11)21,84 (8)7,79 (4)20,19 (6) 201017,35 (6)14,49 (5)33,81 (16)17,77 (6) Lubelskie 199833,78 (20)8,33 (2)28,08 (16)21,61 (12) 200219,81 (7)18,36 (7)21,84 (8)20,56 (9)8,47 (2) 200622,6 (8)15,93 (6)25,96 (11)6,57 (1)9,03 (4)12,03 (3) 201012,58 (4)23,12 (9)22,97 (9)28,38 (11) Wyniki głosowania w wyborach do sejmików województw 1998–2010 w podziale na województwa – w procentach (w nawiasie liczba mandatów) Lubuskie 199828,14 (14)15,6 (6)40,45 (22)11,73 (3) 20028,41 (2)12,9 (3)13,09 (4)42,9 (17)13,09 (4) 200610,24 2002 Nr 78 poz. 714 WYROK z dnia 21 maja 2002 r. Sygn. akt K 30/01 W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Trybunał Konstytucyjny w składzie: Krzysztof Kolasiński – przewodniczący Wiesław Johann Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska – sprawozdawca Andrzej Mączyński Mirosław Wyrzykowski, protokolant: Grażyna Szałygo, po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2002 r. na rozprawie, z udziałem umocowanych przedstawicieli: wnioskodawcy, Sejmu oraz Prokuratora Generalnego, wniosku Naczelnej Rady Adwokackiej o stwierdzenie, że: przepisy art. 236 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r., Nr 49, poz. 508) są sprzeczne z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 65 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, o r z e k a: Art. 236 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508) – jest zgodny z art. 32 ust. 1 i art. 65 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto p o s t a n a w i a: na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, umorzyć postępowanie w zakresie dotyczącym badania zgodności zaskarżonych przepisów z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji wobec cofnięcia wniosku. UZASADNIENIE: I 1. Naczelna Rada Adwokacka w skierowanym do Trybunału Konstytucyjnego wniosku z 9 lipca 2001 r. domagała się stwierdzenia sprzeczności art. 236 ust. 1 i 3 ustawy – Prawo własności przemysłowej z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 65 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji. Kwestionowane przepisy przewidują, iż pełnomocnikiem w postępowaniu zgłoszeniowym przed Urzędem Patentowym może być tylko rzecznik patentowy. Zdaniem wnioskodawcy, oznacza to wyłom w zasadach wykonywania zawodów, których istota polega na świadczeniu pomocy prawnej, tj. adwokatów i radców prawnych. Wyjątek jest dwukierunkowy. Po pierwsze, przyznaje rzecznikom patentowym, nie będącym ani adwokatami ani radcami prawnymi, uprawnienie do zawodowego świadczenia pomocy prawnej w postaci zastępowania stron postępowania przed “sądami i urzędami”. Po drugie, w zakresie uregulowanym w kwestionowanym przepisie, pozbawia adwokatów i radców prawnych, ustawowo przyznanych im uprawnień do wykonywania zastępstwa 2 and 3: 2 To ostatnie rozwiązanie wnioskodPage 4 and 5: 4 ustawodawcy wynikających z art. Page 6 and 7: 6 wyodrębnienie tych grup dokonujePage 8 and 9: 8 Trybunał Konstytucyjny zwraca uwPage 10 and 11: 10 postępowaniu przed Sądem Najwy

dz u nr 16 poz 78